[2023] 11/35 - HẠ ĐỎ

Thực ra mình vốn là người không thích đọc dở cuốn này mà đã đổi cuốn mới, thế mà mình đang đọc dở cuốn Thương nhớ mười hai của nhà văn Vũ Bằng, mình đã chuyển sang đọc cuốn này. Cuốn này chưa đến 200 trang, mình đọc trong một buổi tối. Cuốn này đọc cũng khá đúng dịp, khi đang mới chớm hè.

Cá nhân mình vốn không thích mùa hè, vì tiết trời của hè khiến mặt mình lúc nào cũng khó chịu (có ai cũng như mình không) thế nhưng loài hoa mình thích phải tầm tháng 5 mới nở đó là bằng lăng, mùa của chia tay của học trò. Khi sắc tím bằng lăng đã điểm, là thời điểm của những mùa bế giảng, năm nay là năm đầu tiên mình đón mùa hè khi không còn trên ghế nhà trường, mình chưa biết cảm giác đó thế nào nữa. Mở đầu câu chuyện là không khí ôn thi của trò lớp 9 tên Chương, ôn thi đến gầy người nên về quê nhà dì Sáu đổi gió. Đoạn này lại khiến mình nhớ mình của những năm lớp 9, mình ôn thi vất vả hơn cả mình ôn thi đại học vì mình ôn thi vào hai chuyên: chuyên Anh và chuyên Văn. Mình thì chẳng chắc chắn điều gì khi học trong lớp toàn bạn giỏi, khi mình thi xong, mình còn chưa tra điểm mình, có ai đó bằng cách nào đấy đã có số báo danh của mình “tra hộ” mình rồi. Trong câu chuyện này, chàng Chương cũng vậy ôn thi và gắn chặt với canh bí đỏ. Nhưng vài cái đoạn ôn thi này chỉ làm nền cho cả một câu chuyện dài, một sự luyến tiếc, một câu chuyện tình yêu trong thầm lặng. 

Mình luôn thích những câu chuyện bác Ánh bởi một đứa vốn từ bé chỉ ở thành phố như mình rất ít khi biết về cuộc sống tuổi  thơ của những đứa trẻ thôn quê như nào, và kể cả hồi bé có ở thành phố, mình cũng chỉ sống trong nhà. Khi mình sinh ở nước ngoài, sau về VN thì những năm đầu của mình cũng chỉ loanh quanh trong nhà với ông, lên đến Hà Nội thì va luôn vào những năm cuối cấp hai chỉ có học đội tuyển, ôn thi. Lên cấp ba thì mình chỉ có gắn với xe bus và có đi chơi xíu. Lên đại học thì hai năm ở với Covid rồi. Nên có thể nói mình là đứa nửa mùa, ở quê cũng không biết mà ở thành phố cũng dở dở. Chẳng cuốn nào của bá Ánh miền quê nào giống nhau cả, mình trộm nghĩ rằng có khi nào đây cũng là một ngôi làng của bác và mỗi góc của ngôi làng xinh đẹp ấy được cho vào những cuốn chuyện khác nhau không. Lúc này đang gõ những dòng này, mình vẫn đang tưởng tượng ra con suối, với đồng ruộng, cùng hàng cỏ may chuyên chở tình cảm của chàng Chương.

Chương, một chàng trai 14 tuổi mới thi xong lên cấp có mùa hè đáng nhớ ở quê đổi gió cho có da có thịt, nhưng có lẽ sau mùa hè ấy không chỉ có da có thịt ở chân tay có khi trong trái tim chàng trai ấy đã đầy hơn trước. Trái tim của chàng trai mới lên có những ngân rung của tình cảm, có nỗi đong đầy suy nghĩ về một người. Sau đấy, chàng quay lại thành phố có thể gặp nhiều người hơn nhưng có lẽ câu chuyện với cô bé ấy cả đời chàng cũng không thể có lại được cảm giác vừa hi vọng, vừa vui vẻ, vừa mong chờ, vừa suy nghĩ, lại vừa buồn ấy. Thực ra gần đây, mình có chơi một trò bé bé vui vui là viết vài câu về những người mình thích trong quá khứ, mình cũng đã lớn cũng đã tầm hai mấy rồi viết về những câu chuyện của hồi đi học ấy, những câu chuyện cái kết thường là nuối tiếc và có lẽ bây giờ trong đầu óc của người đi làm là mình – nó bé tí chả thấm vào đâu so với lo nghĩ về tương lai của mình hiện tại. Nhưng thú thật, qua những câu chuyện đó mình nhận ra, những tình cảm ấy bồi đắp thêm cho mình rất nhiều thứ, dù có phải tắm cơm mưa thanh xuân lần nữa, mình vẫn chọn lại bởi nếu không có nó thì chằng có mình của hiện tại. Nên mình hiểu những tâm tư của chàng Chương với cô bé đó.

Chương của đầu câu chuyện, thích ăn quà, thích đi bắn chim, ham đánh rồi đi học võ của người anh mà Chương mến. Chương của đầu câu chuyện, bằng cái tôi của một thanh niên, có thể nói khoác về bản thân. Chương của đoạn sau, không thể nói khoác, cũng không thể dối lòng, cũng không thể phủ nhận tình cảm của bản thân.

Út Thêm, mình nhớ nhất ở nhân vật là nhân vật chưa biết đọc vì đơn giản là mình thương. Điều đó mình lại nhớ đến ngôi trường tiểu học Lào Cai mình làm tình nguyện năm ấy, những cuốn sách quyên góp tụi mình mang lên mình gặp nhiều thậm chí riêng phòng mình đã có đến bốn giá sách; số sách mình có cũng phải bằng 1/3 cái thư viện mình dự án lập cho các em (nếu không tính sách giáo khoa) nhưng các em thấy những cuốn sách đầy màu sắc đó thì rất lạ. Khu nội trú của các em nhỏ, ở sân có cái bếp củi to đùng, nên khi mình đọc Út Thêm chưa biết đọc mình rất thương vì đối với mình, việc đọc được những cuốn sách, đọc được những tinh hoa văn học là điều gì đó rất ý nghĩa, khi biết đọc mình cũng có thể đọc những lá thư chuyên chở tâm tình, có thể đọc những thứ đơn giản phục vụ cuộc sống, có thể đọc những giá trị lớn như văn học hay bản nhạc. Út Thêm phải 16 tuổi, cái tuổi mà mình chưa bao giờ nghĩ đến chuyện lập gia đình (thậm chí cho đến bây giờ, mình vẫn chưa tưởng tượng rõ mình sẽ xây dựng mái ấm gia đình thế nào), và Út Thêm sắp lấy chồng. Cuộc đời không được đi học, phải mưu sinh từ nhỏ và sẽ chuyên chở sự mưu sinh trưởng thành ấy từ 17 cho đến hết đời, có khi gắn với ngôi làng đó và ít khả năng được khám phá thế giới ngoài vòng ngôi làng nhỏ đó.

Mình cũng không nghĩ Út Thêm ngây thơ không hiểu tình cảm của Chương, dù trong truyện tất cả dữ kiện cho thấy Út Thêm ngây thơ, trong sáng, mộc mạc và không hiểu. Thực ra năm mình 14 tuổi, có bạn nam đã nói với mình rằng “chả lẽ m không nhận ra t thích m thật sao”, thực ra là mình có ý thức được về đoạn tình cảm đó, nhưng mình vẫn phải thật ngây thơ không nhận ra vì mình muốn vẫn là bạn bè của bạn ấy, mình không muốn mình nói rằng mình không thích để rồi sau này chẳng có sau này nữa. Nên mình chọn là người trông không biết gì. Nên mình vẫn mảy may một luồng suy nghĩ cô gái 15 16 tuổi đó không muốn cả hai cùng khó xử, hơn hết Chương cũng 14 tuổi, hết hè chàng trai ấy về thành phố còn tương lai rộng dài phía trước, không phải nói quá nhưng Chương đâu thể hiểu được nỗi lòng của Út Thêm một cô gái đỡ đần cha mẹ từ sớm. Và nếu có đến với nhau, có thật ranh giới giữa một người sau này được ăn học đàng hoàng tương lai đón chờ - một người phải từ bỏ việc học sớm sẽ thật sự xóa mờ hay không. Đoạn cây cỏ may cuối bài, vừa day dứt vừa tiếc nuối, và trong tâm trí mình cỏ may cuối truyện giống như lời từ chối khéo, hoặc như lời nhắc nhở để cho gió cuốn câu chuyện này đi.

Thơm, lắm lúc mình đã nghĩ có khi nào Chương hơi bất công với Thơm chăng vì chẳng rõ ràng, và cô bé Thơm ấy có lẽ cũng đã biết trong tâm trí chàng trai ấy đã có hình bóng ai. Bởi nói thật, cũng chẳng thiếu thời gian để thấy Chương chờ ai buổi trưa, cũng chẳng mập mờ đến mức không hiểu Chương xuống xóm Miễu làm gì. Thơm vẫn chờ Chương với những câu chuyện thành phố, hay chờ vì sự mến thương của người con gái với chàng trai kia.

Thực ra nếu mình của những năm tháng trước sẽ  thấy buồn, nhưng cái kết này mình thấy hợp lý vì thực tế về khoảng cách rất rõ, và thực lòng tình yêu chuyên chở của tuổi học trò chàng Chương chưa vướng bận nỗi lo về mưu sinh, còn cuộc sống của Út Thêm đã oằn mình từ khi cô bé kết thúc việc đi học. Mình đã từng mộng mơ nghĩ chẳng có khoảng cách gì, nhưng đến khi dần lớn lên khi trải qua những đổ vỡ, cãi vã mình mới hiểu. Tuy biết là hợp lý nhưng nói sao nhỉ, có chút gì đó trong mình vẫn buồn man mác, khó tả.

[ĐOẠN CHỈ VIẾT TRONG BLOG]

Mình đọc cuốn này vỏn vẹn tối thứ 7 trong tình trạng khá buồn cười, mình của năm ngoái đọc cuốn Con nhân mã ở trong vườn trong tình trạng bị sốt, chóng mặt vì ốm. Còn mình của năm nay, mình bị ngộ độc thức ăn, mình nôn thốc nôn tháo từ văn phòng cho đến về nhà, khi đi xe máy về nhà, gió rất to còn người mình đầy mồ hôi vì đau bụng. Về đến nhà, mình nằm vật ra giường, sự mệt mỏi đó chưa thấm vào đâu khi mình nhận ra mình chưa xử lý xong con job với mấy trăm hóa đơn và càng khốn hơn là mình không thể nhờ ai được. Mình nhân tiện còn trúng gió luôn, nhưng sau giấc ngủ rất dài, mình đã có thể ngồi dậy. Và điều đầu tiên mình làm là mình mò ra giá sách mới đóng tuần trước, và chọn cuốn này. Lúc này việc đau bụng và đau người rất hiện hữu, nhưng mình vẫn đọc nó – đọc một mạch, và sáng nay thì viết một mạch như vậy. Sau cái trận ốm này, mình nhận ra, mình cũng không thể bắt người khác chịu trách nhiệm cho những công việc của mình, mình cần tự giác cố gắng để hoàn thành thôi. Và chính cái lúc ốm này, mình lại càng yêu thích những cuốn sách của mình hơn. Mình sẽ cố gắng đọc hết cuốn Thương nhớ mười hai để review đây.

À mình của năm hai mấy chả hiểu sao không còn thích nghe EDM hay gì nữa, mình lại nghe mấy bài nhạc sáng tác bởi nhạc sĩ Phú Quang, thấy cuốn hút hết cả hồn phách khi nghe Opera, rồi thơ thơ thẩn thẩn nghe mấy hát đã cũ.